صحبت هایی از آرتو (3)
- بیانیههای تئاتر شقاوت
درونمایه
در بیانیهی اول چنین آمده که: لزومی ندارد تماشاگران را با موضوعات کیهانی و متعالی آزار دهیم. اما در بیانیهی دوم آرتو میگوید: موضوعاتی را باید در نظر گرفت که جوابگوی تلاطم قرن ما باشد. این تئاتر به تجلی اسطوره در زندهگی ما توجه نموده است. موضوعات این تئاتر به صورت گسترده مربوط به کائنات و کیهان خواهد بود و براساس تفسیر متون کهن از علم تکوینی و کیهانشناسی مکزیکی، هندی، ایرانی، یهودی و... سرچشمه خواهند گرفت.
در این تئاتر به دگرگونیهای عظیم اجتماعی، کشمکش میان ملتها و نژادها، نیروهای طبیعی، دخالت قضا و قدر و... پرداخت میشود و هر دو وجه روح انسان یعنی نهان و آشکار را مشهود میکند و واقعیت و تخیل را با زندهگی پیوند میدهد.
نمایش
باید هر نمایشی دارای عنصرهایی فیزیکی باشد. مانند: فریادها، شکوهها، تجلیها، پدیدههای غیر منتظره، زییایی جادویی لباسها که از الگوهای آیینی الهام گرفته شده، درخشش، نقاب، ماسک، آدمکهای طویل، تغییرات ناگهانی نور که حس سرما و گرمای ما را بیدار کند.
کارگردانی
کارگردان بازتاب متن بر روی صحنه نیست. بلکه نقطهی آغازین و تکوین هر آفرینش تئاتری است. چگونهگی استفاده از زبان به عهدهی اوست و مسئولیت دوگانهی کنش و نمایش را بر عهده دارد.
زبان صحنه
کلام ملفوظ را حذف کنیم و واژهها را به ارزشی که در رویا دارند برگردانیم. زبان را به اشیای عادی یا بدن انسان که به درجهی نشانه ارتقا یافتند برگردانیم. از ماسکهایی که گویای هزار چهرهاند استفاده کنیم. از حرکات و اشارات نمادین بهره بریم.
آلات موسیقی
به عنوان اشیا و دکور از آنها استفاده شود. به جستوجوی اصواتی برویم که ارتعاشات غیرطبیعی و نامانوس دارند. سازهایی که آلیاژ فلز دارند و میتوانند صداهای بلند تولید کنند. صداهای غیر قابل تحمل و آزار دهنده.
لباس
از لباسهای مدرن پرهیز شود و از لباسهای قدیمی که در آیینها استفاده میشده، استفاده گردد.
صحنه و سالن
باید حذف شود و به مکانی که فاقد دیوار و حصار است برده شود. مکانی مانند گاراژ یا انبار یا بعضی کلیساها و مکانهای مقدس. فقدان صحنه موجب میشود که عمل نمایش در چهارگوشهی اصلی سالن جریان داشته باشد. صدا، نور و بازی در همه جای سالن وجود داشته باشد.
اشیا و ماسک
از مانکنها و ماسکهایی با سایز های عجیب استفاده شود.
دکور
دکوری وجود نخواهد داشت. با وجود شخصیتهایی به صورت هیروگلیف در آمده، لباسهای مراسم آیینی، عروسکهای غولپیکر و... نیازی به دکور نیست.